Amosando publicacións coa etiqueta As Pontes. Amosar todas as publicacións
Amosando publicacións coa etiqueta As Pontes. Amosar todas as publicacións

mércores, xuño 09, 2021

Por unha Transición Xusta - Manifestación este xoves 10 de Xuño, ás 19:30 hs, con saída desde a Casa do Concello d'As Pontes.


Mobilización n'As Pontes por unha Transición Enerxética Xusta

Manifestación este xoves 10 de Xuño, ás 19:30 hs, con saída desde a Casa do Concello d'As Pontes.


Chamado á cidadanía para que se sume a esta defensa no noso futuro, e polo que é xusto!!

NA DEFENSA DO EMPREGO, POLO FUTURO DAS PONTES

Logo duns dous anos de mobilizacións, nas que conseguimos garantía de emprego até o 30 de xuño deste ano, vemos como o Ministerio e a Xunta, co beneplácito de Endesa, xogan co noso futuro, enfróntanse entre elas, buscando pasarse a responsabilidade dun a outro; falan moito pero nunca aportan solucións concretas, para estas Administracións o tempo é o de menos.

Endesa, coa desculpa da tramitación ordinaria do peche da Térmica, que alonga os prazos, tampouco concreta cal é o futuro que lles agarda aos traballadores e traballadoras da Central Térmica.

Así as cousas, a partires deste 30 de xuño, este pobo pode volver a perder nóminas, ou dito doutro xeito, ingresos económicos. Xa temos anunciado un Ere nunha compañía auxiliar e, no que afecta á principal, tamén se reactivan os traslados fóra de As Pontes.

É dicir, semella que o camiño que nos deixan é o paro ou a emigración; atrás quedan as consignas baleiras de “Transición Xusta” ou “non imos deixar ninguén atrás”, unha auténtica farsa.

Non queda outra que mobilizarnos, e para iso necesitamos o apoio de toda a cidadanía, da vila das Pontes e das nosas comarcas, temos como obxectivo a defensa do emprego e do futuro das Pontes.

Está en xogo que As Pontes non se empobreza aínda máis.

Os que anunciaron unha Transición Xusta que cumpran.

Participa na MANIFESTACIÓN

As Pontes, 8 de xuño de 2021

CIG, CCOO e UGT

✅ cartas remitidas esta semana desde as centrais sindicais ao presidente da Xunta, Alberto Nuñez Feijóo, e as ministras de Emprego e Transición Ecolóxica, Yolanda Díaz e Teresa Ribera, respectivamente, para solicitarlles con urxencia unha xuntanza 'antes da inminente chegada de despedimentos e a fin de concretar alternativas laborais ao peche da central térmica das Pontes. | Acceder/Baixar.

--
Yolanda Quintía Salido
Área de Administración
Unión Comarcal de CC.OO. de Ferrol
Tfno: 981 369320    Fax: 981 350353
Tfno RPV: 71334     Fax RPV: 71104
ucferrol@galicia.ccoo.es


Enviado por:
ucferrol
-ucferrol@galicia.ccoo.es-
8 de junho de 2021 13:07

_______

venres, xuño 04, 2021

As tres centrais sindicais (CIG, CCOO e UGT) cualifican de 'desastrosa' a Mesa para a Transición Enerxética Xusta para As Pontes


OS SINDICATOS CALIFICAN DE “DESASTROSA“ A XUNTANZA DA MESA DE TRANSICIÓN XUSTA DAS PONTES DO PASADO DÍA 2 DE XUÑO.

Dende a Centrais Sindicais criticamos que na reunión da Mesa non se garantise o mantemento de emprego na industria auxiliar e a paralización dos traslados da empresa principal mais aló do 30 de xuño, compromiso conseguido anteriormente polas continuas mobilizacións realizadas e que agora xa está en cuestión.

Nesta xuntanza vimos e padecemos a confrontación entre MITECO, Xunta de Galiza e Endesa, no que se refire ao proxecto de biocombustibles. Neste sentido criticamos que despois de ano e medio con probas, e cando na reunión de xaneiro se quedara en concretar o proxecto en quince días, atopámonos cunha proposta presentada pola Xunta de Galiza, sorprendentemente a noite anterior á reunión deste día 2, onde se solicita unha prima de 30 €/megavatio/hora para facer viable o proxecto.

Os sindicatos consideramos de irresponsable a actitude da Administración Galega ante esta situación, que só busca na súa proposta poñerlle “deberes” ao Ministerio e a Endesa, sen asumir, como Goberno Galego ningún compromiso, nin sequera a presentación dunha proposta empresarial alternativa a Endesa que acepte levar a cabo a súa propia iniciativa sobre biocombustibles, e iso que se lle solicitou repetidas veces.

Tampouco podemos calar ante a postura do Ministerio (Miteco) e da propia Endesa que, alegando o trámite ordinario de impacto ambiental para o peche formal da Térmica, que prolonga os prazos da súa execución, se poñan de
perfil” e non aporten ningunha solución, só o silencio, ante o inminente impacto que vai ter no emprego. Así non temos nin Transición Xusta nin se mantén a consigna de “non deixar ninguén atrás”. Con estas actitudes os efectos sobre o emprega van ser demoledores.

Ante esta situación estamos a ver como os traballadores/as están a ser abandonados, sen garantirlles alternativas, mais desta situación teranse que responsabilizar a Xunta de Galiza, Miteco e Endesa.

Dende as Centrais Sindicais esiximos medidas inmediatas que garantan unha Transición Xusta, que garantan o emprego durante o proceso administrativo que se agora vaise prolongar polas alegacións presentadas ao procedemento medioambiental por parte da Xunta de Galiza e da administración local.

Tamén esiximos que se deixen de anuncios e se concreten proxectos de futuro que sexan reais e que garanta a continuidade do emprego.

Demandamos, dende as Centrais Sindicais, a sinatura do Protocolo de Transición Xusta, para posteriormente formalizar o Convenio de Transición Xusta para As Pontes, pero unha vez máis atopámonos co enfrontamento Ministerio-Xunta, sobre cuestións de cogobernanza e formación, sen que ao final quedase claro tampouco se íamos a avanzar da creación deste instrumento para impulsar unha Transición Xusta.

Para nós, o tempo real remata o 30 de xuño, e a partir desa data estamos na maior das indefensións.

As Pontes, 3 de xuño de 2021.

CIG - CCOO - UGT

Enviado por:
ucferrol
ucferrol@galicia.ccoo.es
3 de junho de 2021 11:09

_______

xoves, marzo 04, 2021

O 8 de Marzo, Día Internacional da Muller, hai mobilizacións en todo o mundo, na Galiza a Plataforma Galegas-8M, convocou-nas en diferentes vilas e cidades - En Ferrol está convocada unha concentración comarcal ás 7 da tarde na praza Porta Nova, na confluencia d'As Pías coa Estrada de Castela - E n'As Pontes unha Concentración Local ás 12 do mediodía díante da Casa do Concello - Sen coidados non hai vida!


Sen coidados non hai vida!

O 8 de Marzo, Día Internacional das Mulleres, hai mobilizacións en todo o mundo, na Galiza a Plataforma Galegas-8M, convoca en diferentes vilas e cidades. En Ferrol está convocada unha concentración comarcal ás 7 da tarde, na praza onde está a réplica da antiga Porta Nova, na confluencia entre As Pías e a Estrada de Castela. En representación de Galegas 8M Ferrol, Nicolasa Castro Monteiro, achega a convocatoria en Ferrol. E n'As Pontes está convocada unha Concentración Local, ás 12 do mediodía, na praza diante da Casa do Concello.

Lugar da Concentración en Ferrol, nas inmediacións e na praza na cabeceira d'As Pías,
na confluencia coa Estrada de Castela, entre Recimil, Ultramar e o Inferniño

CONVOCATORIA COMARCAL 8 DE MARZO EN FERROL

A plataforma Galegas-8M da comarca de Ferrol, convoca unha concentración comarcal en Ferrol o 8 de marzo as 19 horas, na Porta Nova, lugar de acceso á cidade. O lugar escollido é o suficientemente amplo como para que, aínda sendo moitas as que acudamos a convocatoria, se poida gardar a distancia de seguridade. Contaremos cun grupo de compañeiras que se encargaran de ordenar en filas, lembrar a obrigatoriedade de manter posta a mascara, distancias, etc.


CONVOCATORIA LOCAL 8 DE MARZO N'AS PONTES

A plataforma Galegas-8M, convoca unha concentración o 8 de marzo, ás 12 do mediodía, na praza diante da Casa do Concello d'As Pontes, onde se desenvolverá o acto con todas as medidas de seguridade, manter posta a mascara e gardar as distancias.


SEN COIDADOS NON HAI VIDA !


Consideramos que a pandemia non pode impedir a manifestación das reivindicacións do feminismo, este ano especialmente, pois precisamente somos as mulleres as grandes perxudicadas por esta crise, ao seren os traballos esenciais os mais feminizados e ao encargarnos case en exclusiva dos coidados das persoas dependentes, crianzas e maiores. Esta situación que denunciamos, resúmese no lema da campaña de Galegas 8M para este ano, SEN COIDADOS NON HAI VIDA ! MULLERES EN FOLGA: ESENCIAIS, PRECARIZADAS E FARTAS.

Animamos ás mulleres a facer folga laboral, estudantil, de consumo e de coidados, e a ocupar o espazo público, como mostra de que queremos igualdade real e que os coidados estean nos centros das políticas públicas.

Info básica para as manifestacións locais deste 8m do 2021.

Manifesto de Galegas8m para o Día das Mulleres 2021.

http://galegas8m.gal/

8m2018gal@gmail.com


Información baseada na enviad pola:
Marcha Mundial Ferrolterra
-mmmferrolterra@gmail.com-
3 de março de 2021 16:02

_______












xoves, novembro 05, 2020

Un novo disparate ecolóxico: facer da central de carbón das Pontes unha nova incineradora - Este mes conclúen as novas probas de queima conxunta de carbón e residuos orgánicos na central de carbón de ENDESA nas Pontes


Este mes conclúen as novas probas de queima conxunta de carbón e residuos orgánicos na central de carbón de ENDESA nas Pontes. A plataforma "Galiza, un futuro sen carbón", que as ve como un intento de perpetuar o gran centro de produción de electricidade sucia das Pontes, reclama transparencia verbo dos seus resultados á empresa e ás institucións. Independentemente deses resultados, é incuestionable a irracionalidade ecolóxica de querer facer da central de carbón tamén unha incineradora de residuos orgánicos (lodos de depuradoras de augas residuais e xurros de granxas).

Segundo ten transcendido, nas probas de co-combustión na térmica das Pontes empréganse mesturas de carbón (importado de Kazaxistán) e de residuos orgánicos en diferentes proporcións. Inicialmente probouse unha mestura de carbón ao 70% e residuos orgánicos ao 30%. Despois as porcentaxes foron do 60 e 40% e finalmente igualáronse [1]. Fica claro pois que a alternativa da co-combustión, denominada enganosamente dos "biocombustibles", implicaría a continuidade da queima de grandes cantidades de carbón, o combustible fósil máis contaminante.

A das Pontes é a única central de carbón de España, e talvez do mundo, para a que se contempla a posibilidade da co-incineración de residuos como falsa solución socioambiental. E, ao que todo apunta, iso non é debido tanto á iniciativa da propia Endesa como á presión exercida pola Xunta, o Parlamento (co respaldo dos tres partidos que o conforman hoxe) [2], do Concello das Pontes e dos sindicatos maioritarios. E, por se  non abondase, a vicepresidenta para a Transición Ecolóxica do Goberno estatal tamén amosou o seu apoio á co-combustión, [3] malia supoñer unha "transición ecolóxica cara atrás".

A ferreña resistencia política e sindical ao fin da insustentable queima de carbón na nosa terra está a chegar a límites inconcebibles, ao apostar por opcións ambientalmente disparatadas que distraen da urxente implementación dunha auténtica transición xusta que non deixe atrás tampouco aos traballadores das auxiliares de ENDESA e aos camioneiros. E cando a mobilización social en defensa do clima liderada pola mocidade obriga a agochar posicións trumpianas,  as institucións e axentes sociais defensores do carbón poñen a tope a maquinaria do lavado verde presentándonos o que non é máis que proseguir a queima de carbón, agora tamén con residuos, como un exemplo de economía circular e transición enerxética xusta. Cando é exemplo evidente e notorio de todo o contrario.

A co-incineración de residuos orgánicos, no caso de ser economicamente rendible para ENDESA, suporía a continuidade indefinida dun ou dous dos catro grupos que forman a central de carbón das Pontes, cada un deles cunha potencia de 350 MW.  ENDESA consolidaría así un enorme centro de xeración de electricidade sucia e cambio climático, integrado, ademais de por unha central de carbón-incineradora de residuos orgánicos de 350-700 MW, pola veciña central de ciclo combinado a gas natural, de 800 MW, operativa desde 2008. A potencia da central de carbón de Meirama, pechada en xuño pasado, era de 550 MW, mentres que a da incineradora de SOGAMA é de 50.

Notas

[1] A información sobre as mesturas utilizadas procede de membros do comité de empresa da central de carbón das Pontes, citados en https://www.elcorreogallego.es/galicia/inquietud-en-endesa-as-pontes-IC4994930.

[2] https://unfuturosencarbon.org/o-parlamento-galego-teima-na-irresponsabel-defensa-da-central-de-carbon-das-pontes/.

[3] Nun comunicado divulgado o mesmo día en que Endesa anunciou a solicitude formal de peche da central de carbón das Pontes, o 27 de decembro de 2019, o Ministerio para a Transición Ecolóxica declarou confiar "no resultado positivo das probas que permitirán manter activos dous grupos da planta con co-combustión de biomasa". Este comunicado está dispoñible en https://www.miteco.gob.es/es/prensa/ultimas-noticias/el-ministerio-para-la-transici%C3%B3n-ecol%C3%B3gica-velar%C3%A1-por-el-cumplimiento-de-los-compromisos-empresariales-con-los-trabajadores-en-as-pontes-y-carbo/tcm:30-506027.

Ligazóns

Web de Galiza, un futuro sen carbón

Publicado en Web Adega. | 3 de novembro de 2020

ADEGA / Asociación para a defensa ecolóxica de Galiza
Avenida de Castelao, 20-Baixo 15704 Santiago de Compostela
Tlf/Fax: 981 570 099 Email: adega@adega.gal


Canle de Nós Televisión. - Para Sementar Futuro !
Nós Televisión somos unha televisión galega, en galego e centrada no país. Atópanos no dial 119 de R, nas redes sociais en nostelevision.gal.

Asociación para a Defensa Ecolóxica de Galiza
Delegación de Ferrolterra
Apartado de correos 481;
15480 Ferrol, (A Coruña).
Correo: adegatrasancos@adega.gal
Páxina electrónica: www.adega.info

Enviado por:
Inácio
-inaciogz@gmail.com
5 de novembro de 2020 08:01

_______

sábado, abril 25, 2020

CCOO Industria amosa a súa satisfación polo acordo por unha transición enerxética xusta para centrais térmicas en situación de peche: o emprego, a industria e os territorios, mais urxe á Xunta de Galicia a avanzar na implementación dos Convenios de Transición Xusta para as comarcas de Meirama e As Pontes


CCOO INDUSTRIA GALICIA AMOSA A SÚA SATISFACCIÓN POLA SINATURA DO ACORDO POR UNHA TRANSICIÓN ENERXÉTICA XUSTA ENTRE SINDICATOS, GOBERNO CENTRAL E EMPRESAS QUE PERMITIRÁ GARANTIR O EMPREGO PARA OS TRABALLADORES E TERRITORIOS AFECTADOS POLO PECHE DAS TÉRMICAS


Ademais a Federación de Industria de CCOO en Galicia urxe á XUNTA DE GALICIA a avanzar na implementación dos Convenios de Transición Xusta para as comarcas de Meirama e As Pontes

A pasada semana materializouse o “Acordo por unha transición enerxética xusta para centrais térmicas en situación de peche: o emprego, a industria e os territorios”, que foi asinado polo Goberno central, polas compañías titulares das centrais térmicas e por los sindicatos de CCOO e UGT. Sobre este asunto, CCOO INDUSTRIA de GALICIA queremos facer as seguintes consideracións:

1. A sinatura de este acordo é froito da constantes reivindicacións que, dende o ano 2018, leva facendo esta organización esixindo un proceso de descarbonización ordenado a través da implementación dos Convenios de transición xusta para que poda ofrecer unha solución ós traballadores e traballadoras afectados de maneira directa e indirecta polo peche das centrais e ós territorios afectados.

2. Xa o pasado 2 de Outubro, o Secretario Xeral de CCOO Industria de Galicia, Víctor Ledo, arrancou este compromiso á Ministra de Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico, Teresa Ribera e ó Conselleiro Delegado de ENDESA nunha reunión mantida en Madrid para tratar o tema do peche da central térmica de As Pontes

3. Non podemos, senón, valorar de xeito positivo a sinatura desde acordo e poñer en valor o traballo realizado desde CCOO INDUSTRIA e instamos á Xunta de Galicia a que empece a liderar este proceso na nosa Comunidade Autónoma, activando os procesos participativos comprometidos no acordo tal e como se está a facer nalgunhas outras Comunidades Autónomas como Aragón ou Asturias.

4. O mesmo tento, lle esiximos que teña en conta as propostas realizadas pola nosa organización para o impulso dunha transformación enerxética sustentada nas enerxías renovables presentadas en marzo de 2018.

Ferrol, 24 de abril.-

Víctor Ledo Suárez
CCOO de Industria – Galicia
| www.industria.ccoo.es

Secretaría de Comunicación | R/ María, 42-44, 3º | Tlfno.: 981369323 / 71337 | galicia@industria.ccoo.es

Eugenia Freire Fajardo
Resp. Organización - Gabinete Económico
CCOO Industria - Galicia
Tlf. oficina: 981.36.93.26
efreire@industria.ccoo.es

Enviado por:
MARIA EUGENIA FREIRE FAJARDO
-efreire@industria.ccoo.es-
24 de abril de 2020 13:48

_______

martes, outubro 20, 2009

As Xornadas Mouras queren ser unha fiestra aberta á actualidade do noso patrimonio cultural: 24 de Outubro n'As Pontes


XORNADAS MOURAS, 24 de outubro nas Pontes de García Rodríguez

Estimados/as amigos/as:

Enviámosvos este correo para invitarnos a participar e a asistir as "Xornadas Mouras" que organizan o noso colectivo, e que terán lugar o próximo sábado, día 24 de outubro, a partir das 10 h.

Lugar: C.P.I. Monte Caxado e Museo Etnográfico, na Rúa Monte Caxado, s/n As Pontes de García Rodríguez (A Coruña)

As Xornadas Mouras queren ser unha fiestra aberta á actualidade do noso patrimonio cultural. Un punto de encontro entre todas as persoas que dun xeito ou outro senten o patrimonio como algo propio, como algo noso. Unha oportunidade para descubrir o noso territorio: as estruturas, os espazos, os documentos, as tradicións, ... Tamén para coñecer proxectos senlleiros de recuperación e posta en valor.

En definitiva, unha xornada para coñecernos e compartir ideas, proxectos e iniciativas que poden axudar a pór en valor o legado dos nosos devanceiros.

SE VOS INTERESA PODEDES CONSULTAR TODA A INFORMACIÓN DA XORNADA NA SEGUINTE WEB, ASÍ COMO INSCRIBÍRVOS GRATUITAMENTE:

amigus.org


Unha aperta.

PLATAFORMA EN DEFENSA DO PATRIMONIO DAS PONTES





[Para ampliar o Díptico clicar acima das imaxens]


Envio por:
plataforma@amigus.org
20 de outubro de 2009 22:44

______________________

martes, xuño 10, 2008

Pasado un ano do levantamento da cautela arqueolóxica na Mourela - As Pontes - Presentación dun estupendo traballo documental

De: Choiva Ázeda -choivazeda@gmail.com-
Para: artabra21@gmail.com
Data: 10 de junho de 2008 12:09
Asunto: Cabodano do levantamento da cautela arqueolóxica na Mourela (As Pontes)



A Plataforma en Defensa do Patrimonio das Pontes quere lembrar o cabodano da necrópole da Mourela, a través dunha presentación multimedia dun estupendo traballo documental sobre a desidia, a manipulación e o maltrato sistemático do patrimonio prehistórico en As Pontes e en Galicia. Isto non é un simple acto de responsabilidade civil, e moito máis, é un berro desesperado do máis fondo da humanidade que aínda nos resta.

Ve-lo video:


A ambigüidade do discurso

Restan xa poucas horas para que se cumpra a primeira efeméride da destrución do Círculo Lítico da Mourela e aínda nada sabemos deses informes que restaban importancia á conservación da necrópole e que falaban de cabanas medievais e outras lerias, deses mesmos informes que aconsellaban a destrución do círculo e que daban o visto bon á grave alteración dun conxunto funerario milenario. Onde están eses informes? Por que logo dun ano non foron feitos públicos?

Levamos doce meses asistindo aos avatares da mala planificación dunha obra pública que día a día está a pór en perigo a integridade do noso patrimonio cultural e imos xa fartos e cansos de que a administración ignore os nosos consellos, que con todo o cariño que lles gardamos como administrados que somos deles, non chegamos a comprender que é o que se pretende facer no lugar. Entristecerianos moito ver un túnel ocupando o furado da Mourela.

Hai que lembrar que no mes de xuño do pasado ano, a Dirección Xeral de Patrimonio Cultural levantaba a cautela sobre os restos da necrópole megalítica e establecía unha serie de áreas de exclusión de obra no perímetro das mámoas. Esta decisión política excluía a necesidade de garantir a máxima protección dos elementos que aínda quedaban, ignorando a proposta plantexada pola Plataforma e por ADEGA para a construción dun túnel baixo o xácigo, que nun principio fora apoiada por Patrimonio.

Desbotada esta alternativa por parte da Consellería de Política Territorial, alegando a inviabilidade técnica e económica do proxecto, iniciáronse as tarefas de desmonte para a construción dunha gabia. Gabia que ben podería figurar no récord Guiness cos seus sesenta metros de profundidade como a máis fonda do mundo, aínda que tamén podería ser proposta a récord da ineptitude na planificación dunha obra pública.

Parece que a decisión de trazar unha autovía por medio dun campo de mámoas impide que a gabia conte cun sistema de terrazas laterais que neutralicen os desprendementos de terreo, que regulen a escorrentía das augas e que deixe pasar a luz do sol. É por isto que a día de hoxe as obras seguen paradas.

Unha mámoa ao bordo da gabia

En contínuas comunicacións dirixidas ao Director Xeral de Patrimonio Felipe Arias Vilas, informábaselle sobre o risco de afectación das áreas de exclusión de obra que a súa dirección establecera no mes de xuño de 2007 e solicitábaselle a paralización das obras que estaban a afectar á área de exclusión de obra da mámoa catalogada co código GA15070127.

A día de hoxe a mámoa atópase a uns tres metros do bordo do talud, lonxe dos 40 metros de distancia establecidos por Patrimonio. Ao noso entender a situación actual impide a súa documentación se temos en conta a perigosidade de acometer a escavación deste elemento, por mor dos desprendementos. Das comunicacións ao director xeral nada sabemos, ninguén se sentiu aludido ao parecer. Mágoa que as oracións e as plegarias nada serven contra a forza da gravidade.

Intoxicación informativa

Como guindiña para este pastel administrativo tivemos a sorte de coñecer a semana pasada na televisión local das Pontes, unhas declaracións da Consellería de Política Territorial nas que se nos "informaba" aos ponteses do retraso nas obras da autovía por mor das choivas. Nada se dicía dos contínuos desprendementos de terra na Mourela, que obligaron a modificar os plans de actuación na zona, que engadiron máis tempo á finalización da obra e que están a por en perigo a integridade dos elementos patrimoniais que ainda quedan na Mourela. Tampouco se informaba das contínuas fendas na estructura de gunitado na parede Norte da gabia, que tiveron que ser feitas de novo en repetidas ocasións.

A choiva tivo algo que ver, pero non son os fenómenos ambientais os que planifican as obras públicas.

Reflexión final

Certo é que nos últimos meses preocupámonos moito ou demasiado por todo o que aconteceu na Mourela e dende algún sector local criticouse a nosa inoperatividade noutros temas a nivel patrimonial que afectan aos elementos arqueolóxicos das Pontes. Mais o caso da Mourela é un caso real e actual que exemplifica perfectamente cal é o interese e a atención que se lle presta ao patrimonio, tanto dende a corporación local como dende o goberno da Xunta. Por isto, a nosa teima de defender o que ninguén defendeu, a nosa teima por esclarecer o que ninguén esclareceu e a nosa ilusión por ver algún día o que é noso, respectado.

PLATAFORMA NA DEFENSA DO PATRIMONIO DAS PONTES

PINCHA NO SEGUINTE ENLACE PARA VE-LO VIDEO:
http://www.amigus.org/mourela
--
Correo enviado pola
ASOCIACIÓN SOCIO-CULTURAL CHOIVA AZEDA
http://www.choiva-azeda.blogspot.com
____________________

luns, abril 07, 2008

Segundo ADEGA, o enchido forzado da Mina das Pontes amosa riscos sísmicos non suficientemente avaliados

[Fallas das Pontes e Meirama]

ADEGA alerta sobre os impactos e os riscos de encher de auga as minas de As Pontes e Meirama

O enchido forzado con auga das minas de As Pontes e Meirama amosa incertidumes e riscos non suficientemente avaliados. O director do Instituto de Universitario de Xeoloxía, Xoán Ramón Vidal Romaní, sinala que tanto a bacía de As Pontes como a de Meirama atópanse sobre fallas activas que poderían provocar un incremento da sismicidade inducida polos millóns de m3 de auga dos lagos. Mais hai un problema engadido: o enorme volume de líquido dos lagos (de 2 km de longo e máis de 200 m de profundidade no de As Pontes), pode provocar a inxección de auga no plano de falla lubricandoo e incrementando as probabilidades de esbaramento

[Lago Artificial]

O aumento de peso propiciado pola propia carga da agua é quen de producir sismicidade (a chamada sismicidade inducida) asociada por exemplo a todos os encoros galegos. Só que en ningún encoro dase a circunstancia de estar sobre fallas activas, como acontece en Meirama e As Pontes.

[Zonas tectónicamente activas]

Por outra banda, os estudos de impacto ambiental non avaliaron as consecuencias de que os lagos estén sobre zonas tectónicamente activas, con fallas que se moven periódicamente debido ao choque da placa Euroasiática coa Ibérica, e o posíbel incremento da sismicidade inducida que isto pode provocar. Existe portanto a posibilidade de que aparezan sismos asociados como os que tiveron lugar hai algunhas semanas en Galiza e a cornixa cantábrica. Aínda que afortunadamente a intensidade destes tremores foi baixa, non pode descartarse que nun futuro poidan repetirse fenómenos semellantes con intensidades e magnitudes maiores. Os tremores poderían ser máis frecuentes e/ou máis intensos, provocando desestabilización de taludes, afundimentos, e outros efectos no propio lago e zonas próximas moi difíciles de predecir.

[Xoan R. Vidal, Director do Instituto Universitario de Xeoloxía]

No caso de producírense eventos sísmicos asociados ao prenchido tampouco se contemplan medidas de emerxencia, como poder desviar as augas para fóra da mina. Hai tamén incertezas sobre o tempo que tardaría en manifestarse esta sismicidade, se inmediatamente ou ao longo dos anos posteiores ao enchido. Nestas circunstancias, sería interesante poder obter garantías por parte das empresas promotoras, baseadas es informes asinados por científicos competentes, de que estes fenómenos estarán controlados e o proceso convintemente monitorizado para minimizar os posíbeis riscos. Neste senso, o profesor Vidal Romaní desaconsella o preenchido das duas minas, cando menos cunha cantidade tan grande de auga como a prevista e insta a que se tomen todas as precaucións e garantías posíbeis antes de transferir a xestión das lagoas á administración galega.

[Ramón Varela, experto en contaminación atmosferica]

ADEGA expresa tamén a súa preocupación sobre as consecuencias que sustraer cada ano 120 Hm3 de auga do Eume pode ter no ecosistema do río, no parque natural das Fragas do Eume, no abastecemento de auga da poboación e mesmo nas xunqueiras e na produtividade dos bancos marisqueiros da ría de Pontedeume. Nun horizonte de mudanza no réxime de precipitacións non alleo ao cambio climático, con secas persistentes e intensas, plantexar a posibilidade de detraer até o 70% do caudal do Eume durante o “inverno” para encher o lago canto antes non nos parece sustentábel. Hai que ter en conta que o Eume xa afronta arestora unha merma importante na calidade da auga debido aos encoros e aproveitamentos hidroeléctricos, vertidos etc. ao que habería que engadir catro anos como mínimo de estiaxe forzada sobrevivindo cun ridículo caudal “ecolóxico” (cando menos o 10% do caudal medio anual).

[Meirama]

Un aspeito non menos importante é o posíbel aproveitamento dos elementos xeolóxicos dos xacementos así como das infraestruturas mineiras como recursos científicos, culturais, e mesmo turísticos. Recentemente deuse conta da aparición nas Pontes de valiosos fóseis que poden axudar a interpretar o clima, fauna e flora das bacías terciarias de Galiza durante o periodo Oligoceno, hai máis de 20 millóns de anos. Os achados non son recentes: estes valiosos elementos que forman parte do Patrimonio Xeolóxico galego foron colleitados e almacenados polo persoal da central térmica durante anos, impedindo que os investigadores das universidades galegas puideran acceder á valiosa información científica que conteñen. Os novos fóseis por descubrir e as estruturas tectónico-sedimentarias que revelou a apertura da mina van quedar agora asolagados baixo 200 m de auga, impedinto tamén o seu aproveitamento como recurso educativo e turístico, por exemplo mediante a criazón dun parque do terciario galego, ao estilo dos parques xurásicos de Asturias e Teruel. As propias infraestruturas mineiras poderían ser tamén un foco de atracción de visitantes, caso das antigas explotacións de Riotinto (Huelva) ou Almadén (Ciudad Real).

Atendendo a estes argumentos, semella que a solución adoptada non parece a millor nen dende o punto de vista ambiental nen tampouco técnico. Só é máis convinte para as empresas (Endesa e Fenosa) que logo de décadas de explotar os nosos recursos obtendo inmensos beneficios a cambio de impactos e contaminación, queren agora “liquidar” as súas responsabilidades ambientais cunha solución rápida e barata, novamente a costa dun recurso público: os nosos ríos. Estas empresas decidiron apostar pola creación de grandes lagos artificiais, a semellanza doutros na antiga Alemaña do leste, que habería que encher o máis rapidamente posíbel para logo traspasar a súa xestión (e a das posíbeis consecuencias) á Xunta de Galiza. Á marxe de que a escala e as características dos lagos alemáns son bastante distintos aos galegos, estamos ante outro exemplo da rapinería e insolidariedade de dúas empresas acostumadas a ter dereito de pernada sobre o noso territorio e os nosos recursos naturais. Alén disto, en ADEGA queremos pensar que tanta celeridade en rematar a “restauración ambiental” e encher de auga as minas non ten que ver co posíbel traslado da fatoría de ENCE e a necesidade de contar con grandes masas de auga para que a celulosa dilúa os seus vertidos contaminantes. Sería unha intolerábel fraude económico-ambiental á cidadanía galega.

[Ponentes: Ramón Varela, Aurora Grandal, Adela Figueroa, Xoan R. Vidal]

Finalmente, dende ADEGA pedimos da Xunta de Galiza que revise os estudos de impacto presentados no seu momento así como a declaración emitida polo anterior governo, para que á luz destes datos se investiguen os posíbeis efectos sísmicos e se garanta convintemente a seguridade ambiental e cidadá. Para isto, precísase dunha investigación independente sobre a proposta de enchido por parte dun comité científico interdisciplinar, que avalíe tamén (e con criterios non só económicos) outras alternativas e solucións máis seguras dende o punto de vista ambiental e social.

Video do Acto: Risco sísmico nos lagos artificiais de Cerceda e As Pontes




Análise dos proxectos para encher con auga as antigas minas de Meirama -en Cerceda- e As Pontes, que pode aumentar o risco sísmico, segundo informa ADEGA e a Universidade de Santiago.
________

Enlace con ADEGA
___

Enlaces Relacionados co enchido forzado da Mina das Pontes:

Denuncian o comezo do enchido do oco da Mina das Pontes nas condicións máis perigosas de todas as opcións posibeis
_________________

Outros enlaces relacionados:
______________

luns, febreiro 25, 2008

Denuncian o comezo do enchido do oco da Mina das Pontes nas condicións máis perigosas de todas as opcións posibeis

FUSQUENLLA, ADEGA-TRASANCOS, VERDEGAIA E SGHN-FERROL DENUNCIAN O COMEZO DO ENCHIDO DO OCO DA MINA DE AS PONTES NAS CONDICIÓNS MÁIS PERIGOSAS DE TODAS AS OPCIÓNS POSIVEIS

http://www.tecnomaps.com/wp-content/Mina_de_As_Pontes.jpg

A principios de xaneiro, ENDESA anunciou o comezo do transvase do Eume para mediados dese mesmo mes. As entidades Fusquenlla, ADEGA-Trasancos, Verdegaia e SGHN-Ferrol solicitaron nesas datas á Consellería de Medio Ambiente unha moratoria para o transvase, debido á seca deste outono, que motivara unha baixada de caudal consideravel con respecto a outros anos. Como en anteriores ocasións, non se recibiu notificación algunha por parte da Consellería, pero o certo é que a moratoria se levou adiante, e a día de hoxe ENDESA non puido comezar o transvase do Eume, o que non foiu óbice para que, en contra das prescripcións do Estudo de Impacto Ambiental do Proxecto do Enchido do oco da mina de As Pontes, o recheo do oco comezase co Enchido Pasivo a base das augas procedentes da chuvia e máis dos regos que rodean o oco da mina.

Mina de As Pontes en Google Maps

O Enchido Pasivo foi desestimado no seu momento pola propia empresa, por considerar que esta opción ocasionaba graves prexuízos para o conxunto das zonas afectadas, incluídas as augas do río Eume, que terían que soportar a afluencia das augas contaminadas do futuro lago, unha vez enchido este, e por rebouse, considerándose que sería maior a afección que no suposto dun enchido forzado a base do transvase do Eume.

mina a cielo abierto de As Pontes

Así, na páxina 341 do Estudo de Impacto Ambiental sinálase o seguinte:

“Para la alternativa del llenado pasivo se han obtenido valores de calidad negativos en el 47,69% de los indicadores ambientales analizados, lo que supone una afección negativa en casi la mitad de los parámetros estudiados.(…) La calidad ambiental alcanzada estaría por debajo de los niveles de restauración que requiere el hueco de mina…”

Na páxina 343 indícase:

En la evaluación ambiental obtenida para la alternativa del llenado pasivo… todos los indicadores ambientales analizados sufrirían impactos ambientales negativos, directos, acumulativos y/o sinérgicos, a corto plazo, permanentes, irreversibles, continuos y críticos, porque supondrían el desarrollo de un proyecto aleatorio sin ningún tipo de control ni habría posibilidad de aplicar las medidas correctoras adecuadas para lograr un mínimo de calidad ambiental exigido.”

Atopámonos, pois, cun empeoramento da situación, xa que se opta agora polo peor dos escenarios e, visto o que se dixo enriba, cun considerable incremento dos riscos que este proxecto conleva. ENDESA non é descoñecedora dos cambios climatolóxicos actuais, que, de repetirse en anos posteriores, impedirían o Enchido Forzado a base dun transvase. Así e todo, non cejan no seu empeño a pesar das nefastas repercusións que tería. Pouco importa que isto afecte ao Parque Natural das Fragas do Eume, a mellor representación de bosque atlántico europeo, nin o perigo de contaminación de acuíferos, nin os cambios atmosféricos que afectarían á poboación de As Pontes, con repercusións inluso sobre a saúde das persoas. Agora si, queda claro que o seu único obxectivo é acadar a máxima rendibilidade na empresa.

Por estas razóns, as entidades citadas novamente denuncian este asunto ante a Consellería de Medio Ambiente e con notificación á Fiscalía de Medio Ambiente do Tribunal Superior de Xustiza de Galiza, solicitando que cese o enchido e se realice o inmediato desaloxo, por medio de bombeo, das augas acumuladas no fondo da mina. Malia que isto supón unha contaminación suplementaria á xa existente para o río Eume, aínda non tería un carácter irreversivel, cousa que si ocurriría unha vez que o volume de auga fixese imposivel o bombeo.

Escrito ao Fiscal Xefe do TSXG Fiscalia de Medio Ambiente

Escrito ao Conselleiro de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible
_________________

Enlaces relacionados:

ADEGA, Fusquenlla, SGHN e Verdegaia denuncian que Endesa comezou a cubrir a explotación mineira coas augas de choiva acumuladas nas súas inmediacións
[23.02.2008]

Adega-Trasancos, Fusquenlla, SGHN e Verdegaia denuncian o enchido pasivo do oco da mina que Endesa ten en As Pontes
[22.02.2008]

O colectivo ecoloxista Erva considera que a lagoa artificial que ha asolagar a mina das Pontes responde á "vontade do bipartito" de levar a papeleira para este concello. Por Antía Rodríguez
[25.01.2008]

O lago artificial das Pontes, para os vertidos da nova Ence? Por Esther Rodríguez
[25.01.2008]

Erva denuncia o proxecto do lago das Pontes como tapadeira dos verquidos da futura ENCE
Polo Grupo Ecoloxista Erva
[24.01.2008]

O lago das Pontes, por Marcelino Fernández Mallo
[19.10.2007]

A Sociedade Galega de Historia Natural, Verdegaia e Fusquenlla contra o lago da mina de As Pontes
[09.10.2007]

Recuperación ambiental da Mina das Pontes: A FEG quere saír o paso das declaracións realizadas hoxe polo Conselleiro de Medio Ambiente
[15.02.2007]

Recuperación da Mina das Pontes: A FGG lamenta que se conciba a solución de restauración dun complexo problema ambiental orixinando outro

[14.02.2007]

Guerrilleiros das Fragas rexeita o modelo de recuperación de Endesa

[09.12.2006]

Xornadas: Restauracion Mina das Pontes, 2 de decembro
[30.11.2006]
______________

Escrito ao Conselleiro de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible

SR.CONSELLEIRO DE MEDIO AMBIENTE E DESENVOLVEMENTO SOSTIBLE

As entidades Fusquenlla, ADEGA -Trasancos, Sociedade Galega de Historia Natural-Ferrol e Verdegaia notifican que a principios de xaneiro, ENDESA anunciou o comezo do transvase para mediados dese mesmo mes. As presentes entidades solicitaron nesa data á Consellería de Medio Ambiente unha moratoria para o transvase, debido á seca deste outono, que motivara unha baixada de caudal considerable con respecto a outros anos. A moratoria levouse adiante, e a día de hoxe ENDESA non puido comezar o transvase do Eume, o que non foiu óbice para que, en contra das prescripcións do Estudo de Impacto Ambiental do Proxecto do Enchido do oco da mina de As Pontes, o recheo do oco comezase co Enchido Pasivo a base das augas procedentes da chuvia e máis dos regos que rodean o oco da mina.

O Enchido Pasivo foi desestimado no seu momento pola propia empresa, por considerar que esta opción ocasionaba graves prexuízos para o conxunto das zonas afectadas, incluídas as augas do río Eume, que terían que soportar a afluencia das augas contaminadas do futuro lago, unha vez enchido este, e por rebouse, considerándose que sería maior a afección que no suposto dun enchido forzado a base do transvase do Eume.

Así, na páxina 341 do Estudo de Impacto Ambiental sinálase o seguinte:

“Para la alternativa del llenado pasivo se han obtenido valores de calidad negativos en el 47,69% de los indicadores ambientales analizados, lo que supone una afección negativa en casi la mitad de los parámetros estudiados.(…) La calidad ambiental alcanzada estaría por debajo de los niveles de restauración que requiere el hueco de mina…”

Na páxina 343 indícase:

“En la evaluación ambiental obtenida para la alternativa del llenado pasivo… todos los indicadores ambientales analizados sufrirían impactos ambientales negativos, directos, acumulativos y/o sinérgicos, a corto plazo, permanentes, irreversibles, continuos y críticos, porque supondrían el desarrollo de un proyecto aleatorio sin ningún tipo de control ni habría posibilidad de aplicar las medidas correctoras adecuadas para lograr un mínimo de calidad ambiental exigido.”

Atopámonos, pois, cun empeoramento da situación, xa que se opta agora polo peor dos escenarios e, visto o que se dixo enriba, cun considerable incremento dos riscos que este proxecto conleva. ENDESA non é descoñecedora dos cambios climatolóxicos actuais, que, de repetirse en anos posteriores, impedirían o Enchido Forzado a base dun transvase. Así e todo, non desiste do seu empeño a pesar das nefastas repercusións que tería. Pouco importa que isto afecte ao Parque Natural das Fragas do Eume, a mellor representación de bosque atlántico europeo, nin o perigo de contaminación de acuíferos, nin os cambios atmosféricos que afectarían á poboación de As Pontes, con repercusións inluso sobre a saúde das persoas. Agora si, queda claro que o seu único obxectivo é acadar a máxima rendibilidade na empresa.

No proxecto optouse polo escenario de enchido número tres, descartando os outros tres, por producir graves afeccións ao medio. Polo tanto, e non sendo seguro, debido aos cambios climatolóxicos, que se poida facer o transvase nas condicións expresadas no proxecto, e respectando o caudal ecolóxico, este ano non se podería comezar o enchido. Iniciar co Enchido Pasivo é unha temeridade que as administracións, atendendo ás súas obrigas de vixilancia e coidado do medio ambiente, non deben permitir. Na nosa opinión, estase incurrindo nunha infracción medioambiental grave ao non levar adiante a opción escollida. A autorización deuse en base a esa elección.

Por estas razóns, as entidades citadas novamente denuncian este asunto ante a Consellería de Medio Ambiente e con notificación á Fiscalía de Medio Ambiente do Tribunal Superior de Xustiza de Galiza, solicitando que cese o enchido e se realice o inmediato desaloxo, por medio de bombeo, das augas acumuladas no fondo da mina. Malia que isto supón unha contaminación suplementaria á xa existente para o río Eume, aínda non tería un carácter irreversivel, cousa que si ocurriría unha vez que o volume de auga fixese imposivel o bombeo.

Escrito ao Fiscal Xefe do TSXG Fiscalia de Medio Ambiente

SR. FISCAL XEFE DO TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTIZA DE GALIZA – FISCALÍA DE MEDIO AMBIENTE

As entidades Fusquenlla, ADEGA-Trasancos, Sociedade Galega de Historia Natural-Ferrol e Verdegaia notifican a situación na que actualmente se atopa o proceso de enchido con auga do oco da mina de As Pontes, que foi obxecto de alegacións e recurso por parte da SGHN-Ferrol, ademais da presentación dunha queixa, actualmente en trámite, diante do Comisario de Medio Ambiente da Unión Europea. Conxuntamente coas demais entidades notificantes fixéronse sendas solicitudes de investigacións á Consellería de Medio Ambiente, dado que os estudos feitos ata o momento correron a cargo da empresa ENDESA. Por parte da Consellería de Medio Ambiente non houbo contestación.

ANTECEDENTES:

1. Na localidade de As Pontes (A Coruña), un xacemento de lignito pardo nas últimas décadas foi obxecto de explotación mineira a ceo aberto co obxectivo de subministrar combustivel á central térmica ubicada nas súas inmediacións. Como consecuencia deste proceso orixinouse un descomunal oco que, no momento actual, cómpre xestionar co obxecto de recuperalo ambientalmente.

A opción proxectada pola empresa ENDESA GENERACIÓN S.A. consiste en rechear ese oco con auga procedente, na súa case totalidade, do río Eume, que descorre preto do lugar. Para tal fin presentou no seu día un proxecto ao que a SGHN – Ferrol alegou debido a que nel non se declaraba o caudal ecolóxico do río Eume, dato fundamental para entrar a valorar os impactos que as detraccións de auga van supor para o río e os sistemas ambientais a el asociados.

Solventado este punto con datos proporcionados pola propia empresa, elabórase un novo proxecto, tamén baseado en encher o oco con auga, e preséntase para a súa aprobación. De novo a SGHN – Ferrol alega e recibe resposta negativa ás súas alegacións. O proxecto é aprobado e o recheo é autorizado nos termos en que foi redactado.

A continuación, a SGHN – Ferrol presentou recurso de alzada diante da Consellería de Medio Ambiente, recurso que non foi respostado en ningún momento. As sucesivas tentativas de acadar unha entrevista co conselleiro de Medio Ambiente tampouco foron atendidas, malia ter transcorrido xa case tres anos dende ese momento. Na actualidade, a poucos meses do fin das actividades mineiras, vaise achegando o comezo do recheo coa auga detraída do Eume, e aumenta a urxencia de dar solución axeitada ao problema. Por estes motivos, e debido ás grandes ameazas que, ao noso xuizo, xenera a execución do proxecto, demandamos unha solución axustada á maior garantía ambiental para a zona afectada pola explotación mineira.

2. Aínda que a actuación descrita no proxecto contempla, basicamente, os procesos de enchido e xestión do lago que se pretende crear, cremos necesario establecer o escenario, coa fin de poder valorar axeitadamente a situación ambiental do espazo físico antes, durante e despois da actuación.

Neste senso, cómpre sinalar que a área afectada pola actividade mineira e industrial conta cunha superficie de 3.200 Ha, das que 700 corresponden á mina e 1.400 á escombreira. Isto ten provocado un impacto social e natural infravalorado, a desaparición de case 60 núcleos de poboación rural, a desestruturación dun territorio, un extremo e vertixinoso condicionamento das posiveis formas de desenvolvemento dun territorio tan radical e irreversivelmente transformado, a desaparición repentina dun modo de vida integrado na cultura do rural, o que significou a perda de identidade das persoas que sufriron a expropiación.

Na zona da explotación produciuse a destrución absoluta, non só dos elementos bióticos, senón tamén do sustrato que os mantiña. Parte dos cursos superficiais de auga foron destruídos, outros desapareceron parcialmente e/ou sufriron perda da calidade das súas augas como resultado das actividades mineiras e industriais. As consecuencias paisaxísticas foron tremendas e doadas de apreciar.

A este panorama hai que engadir que as actividades mineiro-industrais das Pontes, coas desmesuradas necesidades de auga para abastecer o seu complexo, xustificaron tamén a construción do Encoro da Ribeira, coa conseguinte desaparición, por asolagamento, dunha extensa superficie de bosques e matogueiras de alto valor ecolóxico. Tampouco se pode esquecer a problemática que orixina a mesta rede de tendidos eléctricos, orixe de talas de arborado, colisión e electrocución de avifauna e riscos de danos graves á saúde das persoas pola exposición continuada ás ondas electromagnéticas. Por outra banda, os transformadores da rede eléctrica presentan a posibilidade de producir contaminación por fugas de sustancias tóxicas.

No apartado de verquidos, cómpre salientar que a Central Térmica empregou o río Eume para desfacerse das augas resultantes das súas actividades, moi ácidas e con sólidos en suspensión. As medidas paliativas destas agresións non se tomaron ata 1983, ano en que se comezou a tratar as augas residuais con cal, e 1991, ano de construción da Planta de Tratamento de Efluentes Líquidos.

Respecto das emisións de vapor, produce alteracións no microclima local, aumentando a humidade atmosférica e a temperatura, favorecendo o ataque de fungos patóxenos a cultivos e arborado. En relación coa choiva ácida, asociada ás emisións de SO2 e de NOx, provoca danos nos cultivos e na vexetación, corrosión nos materiais, acidificación dos solos e máis da auga. Tamén son importantes as emisións de mercurio á atmosfera, con graves consecuencias para o ambiente e a saúde das persoas.

Todo este escenario xustifica, e en gran maneira, a necesidade de acometer un ambicioso plan de actuacións que restitúan ao territorio un valor natural equiparavel ao que posuía antes de comezar as alteracións, recuperando no posivel as condicións previas. A xustificación e coidado á hora de estavelecer estas medidas está dobremente motivado se temos en conta que durante décadas este espazo transformouse no soporte de actividades mineiro-industrais con graves efectos sobre o medio ambiente. No momento en que a minaría vai deixar de ser unha actividade a desenvolver neste contorno, cómpre considerar detidamente as distintas opcións, pois novamente se está a decidir sobre o futuro de As Pontes para un período de décadas.

Tampouco hai que perder de vista a situación actual, nun mundo no que a sostibilidade das actuacións que se emprendan é peza fundamental no deseño dos proxectos, pois ningunha das decisións que se tomen pode deixar de considerar seriamente os efectos ambientais. Neste contexto cobra singular valor o papel que está chamada a xogar a auga, ben escaso e de consideravel valor, recurso estratéxico máis importante canto máis avance o século.

No proxecto que estamos estudando contemplamos dúas realidades contrapostas, un oco desmesurado, froito dos esforzos humanos, e un volume consideravel de auga (superficial e en acuíferos, tan importantes que xa a Unión Europea estaos inventariando e planificando a protección), creado, non por azar, e inserto nun complicado e delicado ciclo natural. Pois ben, estamos a piques de, en aras de resolver un problema (o noso problema), crear algún máis, para que quizáis dentro de anos haxa que reprantexar a cuestión, analizar e identificar os problemas e buscar novas solucións. A necesidade de rechear un oco só pode xustificar o emprego de auga como material de recheo se a calidade desa auga non sofre merma e o medio do que se detrae pode, realmente, soportar esa detracción.

Xa entrando na análise do proxecto presentado, causa sorpresa que, aínda que o expediente recoñece o consideravel valor ecolóxico do espazo no que se vai realizar a actuación (Parque Natural das Fragas do Eume, LIC Serra do Xistral, LIC Xuvia–Castro-Forgoselo, Encoro da Ribeira, Encoro do Eume, Val Inferior do Eume), ao irense desenvolvendo as distintas partes das actuacións, apréciase unha marcada preponderancia dos intereses produtivistas (pesca deportiva, actividades deportivas acuáticas, turismo, praia fluvial, campo de golf, …) sobre os ambientalistas.

Por outra banda, dadas as características do proxecto presentado (acidez e toxicidade das augas, detracción de caudais da cunca do Eume, alteracións climáticas, infiltracións nos acuíferos e desestabilización do macizo, …), as medidas a adoptar deben ser estritas en canto á conservación e seguridade, para evitar que por imprevistos, omisión ou erros se produza un desencadeamento de prexuizos que case sempre terían a consideración de graves ou moi graves, aínda máis se temos en conta os valores ecolóxicos da zona.

CONSIDERACIÓNS RESPECTO DO DOCUMENTO “RESOLUCIÓN DE DATA 11 DE AGOSTO DE 2005 DO PRESIDENTE DO ORGANISMO AUTÓNOMO AUGAS DE GALICIA RELATIVA AO ANTEPROXECTO DE REFERENCIA”:

a) Segundo figura no apartado de Antecedentes deste documento, a Dirección Xeral de Saúde Pública da Consellería de Sanidade, a Dirección Xeral de Conservación da Natureza da Consellería de Medio Ambiente, a Dirección Xeral de Patrimonio Cultural da Consellería de Cultura, Comunicación Social e Turismo e a Dirección Xeral de Industria, Enerxía e Minas da Consellería de Innovación, Industria e Comercio informaron favorablemente un proxecto que recibiron e analizaron cando estaba incompleto, xa que, segundo consta no punto 16 do apartado de Antecedentes, o documento “Taludes de la mina de As Pontes. Evaluación de la estabilidad final y durante el llenado con agua” foi presentado con data 21/12/2004, posterior ás datas nas que os organismos informantes recibiron o expediente. Tendo en conta que ese documento resulta imprescindible para poder avaliar a viabilidade do proxecto, non é aceptable un pronunciamento favorable sen o seu estudo completo.

b) En relación á inestabilidade dos taludes e, en xeral, de toda a estrutura, a propia Resolución que estamos a comentar recoñece a necesidade de controlar de forma exhaustiva durante o enchido e na situación posterior as presións intersticiais, para comprobar que se axustan ás presións realizadas no estudo e non se induza ningún tipo de inestabilidades nos taludes. Tamén se recoñece a necesidade de controlar os movementos que se poidan producir nestes durante o enchido e na situación final ata a estabilización das presións intersticiais, con especial atención aos taludes onde se prevexan menores coeficientes de seguridade.

Consideramos que sen ter o 100% de seguridade non se pode levar a cabo esta obra, polos perigos que acarrexa. Hai que ter en conta que, unha vez comezado o enchido, a situación faise irreversible e, no caso que nos ocupa de estabilidade dos taludes, os problemas comezarían non nos primeiros momentos do recheo, senón na metade do proceso, xa que nos niveis máis profundos a maior estabilidade do macizo asegura un resultado favorable. Os problemas aparecerían en cotas máis altas.

CONSIDERACIÓNS RESPECTO DO DOCUMENTO “LLENADO DEL HUECO FINAL DE LA MINA DE AS PONTES - INFORME HIDROGEOLÓGICO”:

Do libro “Mapa Geocientífico del Medio Natural – Provincia de A Coruña, E: 1/100.000”, publicado en 1984 pola Dirección de Aguas Subterráneas del IGME (Instituto Geológico y Minero de España), extráense as seguintes conclusións:
  • A zona na que se ubica a Mina das Pontes está enclavada en Depósitos Cuaternarios (predominio de QE Eluvial e presencia de QAl Aluvial).

  • En canto ás Condicións construtivas, a zona na que se ubica a Mina das Pontes está incluída dentro da Formacións permeables – Zonas desfavorables ao verquido.

  • No Mapa de Interpretación Xeotécnica – Condicións Construtivas, a zona na que se ubica a Mina das Pontes está marcada con fondo azul, que sinala Maiores restricións xeolóxicas á construción.
Dos datos acadados, e contradicindo o exposto en diversas partes do proxecto, extráense varias conclusións:
  • Permeabilidade dos materiais, e, polo tanto, perigo de contaminación dos acuíferos circundantes.

  • Inestabilidade dos taludes, e en xeral de toda a estrutura.

  • Materiais xeolóxicos pouco axeitados para a actuación proxectada.
Abundando máis no tema anterior, compre salientar que na páxina 75 do documento de Estudio de Impacto Ambiental que acompaña o proxecto, consta textualmente, nos seus parágrafos e o seguinte (suliñamos as frases que nos parecen máis significativas) :

Como consecuencia, se observa una serie de fenómenos exógenos de cierta importancia constructiva, al aparecer abundantes áreas con deslizamientos activos o en potencia, sobre todo en zonas de elevada altitud a lo largo de planos de pizarrosidad, así como potentes depósitos de materiales arcillosos procedentes de la alteración química, de potencia variable y una cierta inestabilidad puntual, o de lajas y bloques paralelepípedos de alteración mecánica, muy inestable y que tapizan muchas laderas. En el entorno de la zona de estudio la morfología sigue siendo muy acusada, dándose las mayores irregularidades sobre los montes de Caxado, al Norte de la zona de estudio, lo que condiciona la aparición de abundantes deslizamientos a lo largo de los planos de tectonización, bien al efectuarse el descalce en su base, bien al cargarlas a favor de dichos planos y de las pendientes topográficas.

Esta área se caracteriza por una alta capacidad de carga y por la existencia de asientos que, si aparecen serán de magnitud nula o muy reducida. Los problemas que pueden aparecer y que reducirán la capacidad de carga y aumentar la magnitud de los asentamientos estarán relacionados con zonas de alteración (arcillosas y saturadas) o con posibles deslizamientos de lajas al eliminar su base o cargarlos en la misma dirección que los planos de esquistosidad y a favor de las pendientes naturales, o desmoronamientos y caída de terenos sueltos y bloques”.

En todos estes parágrafos evidénciase a incerteza na que se basean os cálculos obtidos, tendéndose a analizar a situación dende o punto de vista do estado actual do vaso, pero sen facer un prognóstico que teña en conta as características futuras, no momento en que o vaso estea enchido con auga e os sistemas de drenaxe hoxe existentes deixen de actuar.

Deberían entón concentrarse en analizar interrogantes tan fundamentais coma estes:
  1. Resposta do sistema ante as presións causadas pola masa de auga.

  2. Unha vez recuperada e posta en marcha a circulación natural das augas, hoxe freada polo sistema de drenaxe, prever a maneira en que vai actuar todo este complexo xeolóxico nas condicións de extrema inestabilidade na que actualmente se atopa.
Semella evidente que nesas circunstancias o desmoronamento dos taludes será seguro, debido ao elevado risco de fracturación. A análise de experiencias similares avalan estes temores.

No propio Estudo de Impacto Ambiental (páxina 5) advírtese da necesidade de asegurarse de evitar estes riscos:

“O Proxecto debe evitar ou mitigar todos os inconvintes derivados do descontrol dos aportes, con procesos de erosión das ladeiras por escorrentías superficiais, deslizamentos das pizarras do borde da formación e outros procesos de inestabilidade xeomorfolóxica que, xunto á pésima calidade das augas de mina, poideran xerar unha situación ambiental negativa, crítica e irreversible; se esta situación chegase a producirse sería permanente no tempo a escala humana, e sería unha fonte de deterioro para a Cunca do Río Eume”.

Na mesma liña de significar a inestabilidade e permeabilidade da zona na que se vai realizar a actuación, e basándonos na lectura do texto do propio documento “LLENADO DEL HUECO FINAL DE LA MINA DE AS PONTES - INFORME HIDROGEOLÓGICO”, podemos entresacar textualmente frases que argumentan a favor das nosas alegacións (o suliñado dalgunhas partes é noso) :

Parágrafo da páxina 16: “En la actualidad, la auscultación de los distintos sistemas está motivada por la necesidad de determinar con la mayor precisión posible las presiones intersticiales presentes en la base del macizo, ya que dicha zona es potencialmene débil ante las solicitaciones producidas por la excavación”.

Parágrafo da páxina 17: “El complejo comportamiento hidrogeológico de las rocas metamórficas en general dificulta la evaluación de características tales como: la infiltración eficaz, la profundidad de la franja fracturada y/o meteorizada, el volumen de huecos intercomunicados, las reservas hídricas, etc”.

Parágrafo da páxina 17: “El flujo de agua en estos casos se produce a través de fisuras, fracturas y fallas, y es difícil de estimar sus características hidráulicas; como consecuencia del desconocimiento de la interconexión entre las distintas discontinuidades y la naturaleza y características de sus rellenos”.

Parágrafo da páxina 17: “En el caso que se presenta en la Mina de As Pontes, el reducido espesor de recubrimiento y la intensa tectonización permiten definir una banda de entre 80 m y 100 m de profundidad de fracturación superficial, consecuencia de la descompresión superficial producida por el avance de la explotación”.

Parágrafo da páxina 19: “ACUÍFERO PALEOZOICO LIBRE: Comprende los materiales paleozoicos aflorantes en los bordes de la cuenca. La circulación del agua se produce preferentemente a través de fracturas abiertas a causa de la distensión por motivos tectónicos, la descompresión producida por la excavación y por la reactivación de las fallas situadas en la zona del cabalgamiento”.

Parágrafo da páxina 20: “Debido a la complejidad geológica del borde Norte de la cuenca (presencia de cabalgamientos, fallas directas e inversas, diques de cuarzo e intercalaciones de milonitas) se presentan, dentro de estos subsistemas, multitud de barreras hidráulicas que complican enormemente su estudio”.

Parágrafo da páxina 26: “La permeabilidad y porosidad del sistema hidrogeológico de la Escombrera Interior no pueden deducirse de datos analíticos de muestras y es necesario repasar la experiencia previa adquirida durante la construcción, rehabilitación y mantenimiento de la Escombrera exterior”.

As condicións hidrolóxicas que presentan as dúas escombreiras son totalmente diferentes, o que non permite facer un balance axeitado da comparación entre elas.

Parágrafo da páxina 27: “En las pizarras existentes se pueden considerar acuíferos en los que la circulación se produce preferentemente a través de fracturas abiertas a causa de la distensión por motivos tectónicos, la descompresión producida por la excavación y por la reactivación de las fallas situadas en la zona del cabalgamiento”.

Da lectura destas notas pódese deducir a indefinición e a falta de previsión que conleva o proxecto, e que reviste maior gravidade toda vez que quen o propón ten coñecemento dos riscos a que se somete, pasando por alto o cumprimento do Real Decreto 116/1984:

Artigo 2.2.

Impacto ambiental. - El titular de la explotación presentará un estudio del impacto ambiental de la actividad sobre los recursos naturales de la zona y el medio en general, evaluándose los efectos transitorios y definitivos, con el fin de planificar la restauración y protección ambiental necesaria.

No proxecto non se avalían os efectos definitivos.

CONSIDERACIÓNS RESPECTO DO DOCUMENTO “PRONÓSTICO SOBRE LA CALIDAD DE AGUA DEL LAGO FINAL DE AS PONTES DURANTE LA FASE DE LLENADO:

Consideramos que, según consta na páxina 49 do documento “Pronóstico sobre la calidad del agua del lago final de As Pontes durante la fase de llenado”:

Las aguas naturales, no afectadas por la minería están caracterizadas por una mineralización muy baja y una capacidad neutralizante comparativamente exigua. Los cálculos correspondientes al apartado b.) que incluyen una “maximalización” de los caudales de llenado aprovechables del río Eume (>2,5 metros cúbicos por segundo), revelan claramente que incluso grandes caudales de aporte, no realistas, no controbuyen a un apreciable incremento del pH”.

Con respecto das augas do río Maciñeira, do Canal Norte-Illade e do río Peleteiro, parte das augas que van quedar como aporte do lago cando xa non se detraia máis auga do río Eume, na páxina 39 do documento antes citado indícase:

Llama la atención la extremadamente escasa capacidad neutralizante (efecto tampón) de todas estas mencionadas aguas, lo cual es atribuíble a las circustancias geológicas del lugar (rocas ricas en silicatos)”.

En relación coa evolución das concentracións de sulfatos, no mesmo estudo, páxinas 65 e 66, indícase que no período de enchido esas concentracións baixan, pero:

Después se vuelca la tendencia decreciente y las concentraciones vuelven a subir una vez finalizado el proceso de llenado.

Esta evolución podría deberse a los menores aportes de entrada de aguas pobres en sulfatos y con ello a la ausencia del efecto de dilución...

...a la finalización del llenado, entonces los aportes de las aguas de la escombrera exterior y de los taludes residuales de mina, especialmente caraterizados por elevadas cargas de sulfatos, se hacen dominantes.

Con respecto das medidas correctoras tomadas para neutralizar a calidade das augas do lago dise na páxina 66 do mesmo documento:

Debido a los aportes continuos de ácido y cargas de los taludes y de las subcuencas de aportación colindantes afectadas por la minería, una neutralización única de esta índole no sería duradera. Para asegurar su eficacia se deberá llevar a cabo una neutralización posterior en intervalos progresivos de tiempo...”

Estas referencias parecen indicar que o proceso de aumento do pH cesará pouco despois de que se deteñan os aportes de auga do Eume e o proceso se invertirá a favor da acidificación do medio e do aumento de concentración de sulfatos, ferro e manganeso. Polo tanto, ao finalizar o proceso non se acadará o equilibrio desexado, nestas condicións é imposible que se manteña en condicións viables o ecosistema por medio de continuadas enmendas correctoras.

Por outra parte, os desequilibrios que esta situación pode acarrear non se contemplan nin siquera como hipótese de traballo e investigación. Os resultados negativos sobre as augas do río Eume, unha vez tratadas na pranta TEL fainos dubidar da eficacia dos sistemas depurativos existentes.

Dos datos anteriormente expostos sacamos de conclusión que non é posible conseguir a neutralización das augas e a aparición de metais pesados. Co que non se podería levar adiante as prescripcións da Directiva 2000/CE, de Política de Augas :

1. Prólogo, punto 11/:

Tal como se establece en el artículo 174 del Tratado, la política de la Comunidad en el ámbito del medio ambiente debe contribuir a alcanzar los siguientes objetivos: la conservación, la protección y la mejora de la calidad del medio ambiente, y la utilización prudente y racional de los recursos naturales; asimismo, debe basarse en el principio de cautela y en los principios de acción preventiva, de corrección de los atentados al medio ambiente preferentemente en la fuente misma, y de quien contamina paga.”

2. Artigo 1. Obxecto: apartados b, d/:

El objeto de la presente Directiva es establecer un marco para la protección de las aguas superficiales continentales, las aguas de transición, las aguas costeras y las aguas subterráneas que:

b) promueva un uso sostenible del agua basado en la protección a largo plazo de los recursos hídricos disponibles;

d) garantice la reducción progresiva de la contaminación del agua subterránea y evite nuevas contaminaciones

3. Artigo 4. Obxectivos medioambientais: apartado 1.a) (i.i.i.).:

Al poner en práctica los programas de medidas especificados en los planes hidrológicos de cuenca:

a) para las aguas superficiales

(iii) los Estados miembros protegerán y mejorarán todas las masas de agua artificiales y muy modificadas, con objeto de lograr un buen potencial ecológico y un buen estado químico de las aguas superficiales a más tardar quince años después de la entrada en vigor de la presente Directiva, de conformidad con lo dispuesto en el anexo V, sin perjuicio de la aplicación de las prórrogas establecidas de conformidad con el apartado 4 y de la aplicación de los apartados 5, 6 y 7 y no obstante lo dispuesto en el apartado 8.

4. Artigo 4. Obxectivos medioambientais: apartados b) (i) e (ii):

b) para las aguas subterráneas

(i) los Estados miembros habrán de aplicar las medidas necesarias para evitar o limitar la entrada de contaminantes en las aguas subterráneas y evitar el deterioro del estado de todas las masas de agua subterránea, sin perjuicio de los apartados 6 y 7 y no obstante lo dispuesto en el apartado 8, y sin perjuicio de la letra j) del apartado 3 del artículo 11;

(ii) los Estados miembros habrán de proteger, mejorar y regenerar todas las masas de agua subterránea y garantizarán un equilibrio entre la extracción y la alimentación de dichas aguas con objeto de alcanzar un buen estado de las aguas subterráneas a más tardar quince años después de la entrada en vigor de la presente Directiva, de conformidad con lo dispuesto en el anexo V, sin perjuicio de la aplicación de las prórrogas determinadas de conformidad con el apartado 4 y de la aplicación de los apartados 5, 6 y 7 y no obstante lo dispuesto en el apartado 8, y sin perjuicio de la letra j) del apartado 3 del artículo 11.

Con respecto destes artigos é preciso remarcar a irreversibilidade do proceso e o posible crecemento exponencial das consecuencias adversas que xeraría: contaminación do Río Eume e dos sistemas a el asociados, contaminación dos acuíferos, imposibilidade de utilizar estas augas para uso humano, etc..


CONSIDERACIÓNS RESPECTO DO DOCUMENTO “EVALUACIÓN DE IMPACTO AMBIENTAL DEL PROCESO DE LLENADO DEL HUECO DE MINA DE AS PONTES:

* A oxidación das piritas (FeS2) provoca unha acidificación das augas, algo especialmente grave no caso das augas da mina, escombreira e subcunca Norte. Ademais, os compostos ferrosos pasan a férrico e estes á súa vez forman hidróxido férrico incrementándose a acidez. Os pHs que se manexan no proxecto son ácidos ou moi ácidos acadando niveis letais para certas especies de vertebrados como peixes e anfibios, polo que non é esperable unha recolonización desta masa de auga por parte destes e outros grupos zoolóxicos (invertebrados).

* Os niveis de Manganeso tras o proceso de enchido da mina mantéñense en niveis practicamente idénticos aos do escenario inicial, incluso aumentando lixeiramente nalgún dos escenarios de enchido propostos, cando no propio proxecto recoñécese que estes niveis poden resultar tóxicos.

* Á hora de valorar a pertinencia de establecer no oco da Mina un recheo a base de auga que, no mellor dos casos, orixinaría (¿ao cabo de canto tempo?) un lago de maior ou menor calidade biolóxica e, según indicios máis pesimistas, unha balsa de augas ácidas e tóxicas de difícil ou case imposible xestión, pódense ter en conta moitas consideracións. É precisamente no documento que estamos a analizar no que atopamos, na páxina 93, algúns aspectos que nos parecen fundamentais e que salientamos a continuación:

… los afloramientos de las pizarras, ricas en sulfuros y que en conjunto, afloran a lo largo de unos 2.500 m de longitud aproximadamente en el borde de la lámina de agua. En estos casos la oxidación de los sulfuros piríticos puede originar suelos puntuales, y sobre todo, disoluciones del suelo, extremadamente ácidas con pH inferior a 3,5 y altas concentraciones de Al, Fe y sulfatos, es decir condiciones propias de suelos sulfato-ácidos con horizontes sulfúricos en condiciones oxidantes”.

Procesos de Alteración y Generación de Acidez.

En relación a la calidad final de las aguas del futuro lago, la zona de actuación presenta un inconveniente principal que deriva de la litología del vaso y de los procesos de alteración mineral y edafogénesis (acidolisis a acidolisis fuerte) que están teniendo lugar. Concretamente, la exposición a la intemperie de algunos minerales sulfurosos (pirita fundamentalmente) variables entre 0 y >3% en las pizarras negras (Monterroso, 1995) que afloran en el extremo NW del hueco de mina, constituye una fuente de acidez para las aguas del futuro lago. Los efectos del proceso de oxidación de las piritas de la acidolisis son patentes por el color rojizo de los óxidos de hierro en los regueros de los taludes y en las canalizaciones que conducen las aguas de lixiviado (fotos 3 y 4) y son descritos a continuación debido al interés que presentan en relación con la calidad final de las aguas del futuro lago”.

Con todas estas eivas non se poderían levar adiante as esixencias lexislativas en materia de residuos e máis a Lei de Augas, que obrigan a unha rexeneración das augas contaminadas, á prevención para non contaminar novas masas de auga, e prohíben expresamente as actividades contaminantes. A este respecto, cómpre citar, da Lei de Augas modificada 29/85:

1. Artigo 84:

Son objetivos de la protección del dominio público hidráulico:

a) Prevenir el deterioro del estado ecológico y la contaminación de las aguas para alcanzar un buen estado general.

b) Establecer programas de control de calidad en cada cuenca hidrográfica.

c) Impedir la acumulación de compuestos tóxicos o peligrosos en el subsuelo capaces de contaminar las aguas subterráneas.

d) Evitar cualquier otra acumulación que pueda ser causa de degradación del dominio público hidráulico.

e) Recuperar los sistemas acuáticos asociados al dominio público hidráulico.

Reglamentariamente se establecerán los niveles de calidad correspondientes a los estados indicados en el apartado a) y los plazos para alcanzarlos.

2. Artigo 89:

Queda prohibida, con carácter general, y sin perjuicio de lo dispuesto en el artículo 92, toda actividad susceptible de provocar la contaminación o degradación del dominio público hidráulico, y, en particular:

a) Acumular residuos sólidos, escombros o sustancias, cualquiera que sea su naturaleza y el lugar en que se depositen, que constituyan o puedan constituir un peligro de contaminación de las aguas o de degradación de su entorno.

b) Efectuar acciones sobre el medio físico o biológico afecto al agua, que constituyan o puedan constituir una degradación del mismo.

c) El ejercicio de actividades dentro de los perímetros de protección, fijados en los Planes Hidrológicos, cuando pudieran constituir un peligro de contaminación o degradación del dominio público hidráulico.

3. Artigo 94:

Cuando el vertido pueda dar lugar a la infiltración o almacenamiento de sustancias susceptibles de contaminar los acuíferos o las aguas subterráneas, sólo podrá autorizarse si el estudio hidrogeológico previo demostrase su inocuidad.”

A existencia da escombreira exterior, de 1.400 Ha de superficie, supón unha fonte continua de contaminación das augas, considerándose no proxecto a de maior repercusión sobre o conxunto das augas, xunto coas augas da mina

Para xustificar a non afección do Río Eume arguméntase, na páxina 292 do Estudo de Impacto Ambiental:

“O tramo entre a mina e o Embalse do Eume foi fortemente afectado nos inicios da explotación mineira (1979-1990) sen que ata hoxe se lograra unha recuperación completa.

Por elo unha afección a esta zona ten un menor impacto e incluso o descenso do caudal permitiría a realización de actuacións de limpeza e acondicionamento do fondo … e a retirada dos lodos con alto contido en manganeso susceptible de ser solubilizado ou suspendido coa conseguinte afección á calidade da auga para usos potables …”

Este parágrafo está cheo de despropósitos: remover os lodos pode dar lugar a unha catástrofe ambiental sen precedentes na zona, hai que ter en conta que o espazo comprendido entre a Central Térmica e o Embalse do Eume está convertido actualmente nunha balsa de lodos con elevadas concentracións de metais pesados de enorme perigosidade.

Por outra banda, déixase constancia dos niveis de caudais que se van rexistrar confirmando os nosos temores de que non se respetarán os caudais ecolóxicos.

A lexislación ambiental é ben clara ao respecto, a Lei 10/98 de Residuos establece no seu artigo 12.1.:

Las operaciones de gestión de residuos se llevarán a cabo sin poner en peligro la salud humana y sin utilizar procedimientos ni métodos que puedan perjudicar al medio ambiente y, en particular, sin crear riesgos para el agua, el aire o el suelo, ni para la fauna o flora, sin provocar incomodidades por el ruido o los olores y sin atentar contra los paisajes y lugares de especial interés.”

O risco que podería supor a remoción destes lodos para a saúde humna e os ecosistemas existentes obrigaría a planificar calquera das medidas que se tomasen ao respecto. Polo que se deduce do que se indica no proxecto, estas actuacións faránse sen a debida planificación e sen a presentación do proxecto específico, tratándose dunha masa de auga tan afectada haberá que programala en prazos que fagan viable calquera proposta, como así o propón a Directiva 2000/CE de Política de augas:

1. Prólogo – 31):

En los casos en que una masa de agua esté tan afectada por la actividad humana o su condición natural sea tal que pueda resultar imposible o desproporcionadamente costoso mejorar su estado, podrán establecerse objetivos medioambientales menos rigurosos con arreglo a criterios adecuados, evidentes y transparentes, debiendo adoptarse todas las medidas viables para evitar el empeoramiento de su estado.

2. Artigo 1. Obxecto a/, b/, d/:

El objeto de la presente Directiva es establecer un marco para la protección de las aguas superficiales continentales, las aguas de transición, las aguas costeras y las aguas subterráneas que:

a) prevenga todo deterioro adicional y proteja y mejore el estado de los ecosistemas acuáticos y, con respecto a sus necesidades de agua, de los ecosistemas terrestres y humedales directamente dependientes de los ecosistemas acuáticos;

b) promueva un uso sostenible del agua basado en la protección a largo plazo de los recursos hídricos disponibles;

d) garantice la reducción progresiva de la contaminación del agua subterránea y evite nuevas contaminaciones.

Co proxecto de rexeneración do oco da mina das Pontes non se cumprirán ningún destes requisitos, pois suporá un deterioro adicional con respecto das condicióbns existentes, podendo causar graves consecuencias, mesmo para a saúde humana. Os efectos serían moi graves no momento da detracción da auga do Eume e tributarios, incluso co perigo de mobilización de metais pesados existentes nos sumidoiros, e ademais serían permanentes no tempo e de consecuencias imprevisibles.

Non hai que esquecer que nos atopamos diante dun espazo natural de altísimo interese medioambiental, por representar un dos poucos sistemas de bosque atlántico existente hoxe en Europa.

Dende hai décadas, e dende diferentes entidades medioambientalistas e distintas personalidades do ámbito universitario vense demandando a restauración dos espazos danados pola actividade de minaría e máis da central térmica na Cunca do Río Eume. Este proxecto daría ao traste coas esixencias de restauración a longo prazo esixibles pola lexislación, agravándose cada vez máis a situación.

No documento de Estudo de Impacto Ambiental conclúese que o proxecto non afecta outras áreas de interese recoñecido (nomeadamente, o tramo do río Eume comprendido entre As Pontes e Pontedeume, no que podemos atopar figuras tan singulares e importantes como unha parte significativa do Parque Natural das Fragas do Eume, o Encoro do Eume, o Val Inferior do Eume e o ecosistema resultante do encontro das augas fluviais coas augas mariñas na ría de Ares). Aínda que se recoñece que o Encoro do Eume vai ver reducidas as súas entradas de forma temporal mentres dure o proceso de enchido, considérase que volverá á situación inicial unha vez colmado o oco da mina.

Só se nos ocorre un comentario e é moi sinxelo, de pura cuestión aritmética: os aproximadamente 470 hm cúbicos de auga que van encher o oco da mina, que dito sexa presenta unhas dimensións certamente considerables, van saír integramente dun río, o Eume, e non lenta e mesuradamente, senón nun período que semella moi curto, tres anos e medio. Auga detraída nun río é auga que non chega a ese río, concebido necesariamente non como corrente de auga que se encamiña ao mar, senón, e esta é a súa riqueza, como sucesión case inesgotable de hábitats, escenarios e refuxio para unha salientable e valiosa diversidade biolóxica, recoñecida pola comunidade científica mundial e as administracións públicas (aí están as diversas figuras de protección: Parque Natural, Lugar de Importancia Comunitaria, etc.). Quitarlle auga a un río (que existe en tanto que a reciba), aínda que se lle “conceda” un 30% en concepto de caudal ecolóxico, poida que non signifique a súa desaparición, máis é, cando menos un impacto serio para o río (e todo o que o acompaña); impacto que comeza no punto no que se realiza a detracción e remata onde remata o río, no mar. En consecuencia, estariase conculcando o apartado 2 do artigo 6 do R.D. 1997/1995, do 7 de decembro, polo que se establecen medidas para contribuir a garantizar a biodiversidade mediante a conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres, entre outra lexislación concordante, dado que, tanto os hábitats naturais como as especies que motivaron a inclusión das Fragas do Eume como Lugar de Interese Comunitario veríanse afectados.

A Lei 9/2001 de Conservación da Natureza de Galiza indica:

Artículo 29.Aprovechamiento y uso de los bienes y recursos incluidos en espacios naturales protegidos.

1. El aprovechamiento y uso de los bienes y recursos incluidos en el ámbito de un espacio natural protegido se realizará de manera que resulte compatible con la conservación de los valores que motivaron su declaración, tal y como se dispone en los instrumentos de planeamiento.”

Artículo 64.Infracciones graves.

Serán infracciones graves:

2) La destrucción o degradación severa del hábitat de especies vulnerables o de interés especial, en especial de los lugares de reproducción, invernada, reposo o alimentación incluidos en los espacios naturales protegidos.

Artículo 66.Circunstancias para la graduación de las sanciones.

1. Serán circunstancias a tener en cuenta para la graduación de las sanciones que puedan imponerse por las distintas clases de infracciones:

a) La existencia de intencionalidad.

b) La naturaleza e irreversibilidad de los perjuicios".

Consideramos que estes tres agravantes interveñen nesta actuación: Intencionalidade, pois coñecéndose as graves repercusións que sobre o medio pode conlevar, as dificultades que entraña levalas a bo fin, sabendo que posiblemente ese fin non sexa acadable polas pésimas condicións que concorren (masa de auga con escaso poder neutralizante, sistema xeolóxico moi inestable e fonte de acidez continua, verticalidade dos taludes, imposibilidade de fixar con vexetación, etc.) preténdese continuar con esta actuación sen outro interese que acadar o maior beneficio económico posible; irreversibilidade: sen que para nada importe a destrución deste medio tan valioso dun xeito irreversible.

Posible escenario no caso de que as previsións non se cumpriran:

1. se a calidade das augas non acada un nivel mínimo, contaminaríase o río Eume dende a Central Térmica ata a súa desembocadura coas augas de rebouse do lago, cos danos ecolóxicos que isto acarrearía, durante un período de tempo indeterminado ata que se evite o rebose ou a calidade das augas mellore.

2. creación dun lago coas augas envelenadas, que sería un serio perigo para as formas de vida xa existentes e impediría a aparición doutras moitas.

3. imposibilidade de utilización do lago para as actividades previstas no proxecto.

4. posible envelenamento, por filtración das augas do lago, dos acuíferos circundantes, o que ocasionaría a propagación dos riscos antes enumerados a zonas máis alonxadas.

5. graves consecuencias para a saúde humana.


CONSIDERACIÓNS RESPECTO DO DOCUMENTO “DECLARACIÓN DE IMPACTO AMBIENTAL FORMULADA POLA DIRECCIÓN XERAL DE CALIDADE E AVALIACIÓN AMBIENTAL EN DATA 8 DE XULLO DE 2005”:

No punto 6 da páxina 3 preséntanse unha serie de medidas para garantir ás augas do lago un valor medio do pH das augas do río Eume, incluíndo o seu procesamento nas instalacións de tratamento de efluentes líquidos (TEL) da Central Térmica.

Consideramos que calquera pequeno erro de cálculo no proceso de enmenda con cal podería derivar en graves problemas de toxicidade para a fauna e a flora.

No mesmo punto 6 da páxina 3 considérase a posibilidade de utilizar no proceso de enchido as augas provintes da Central Térmica (dado o seu carácter claramente neutro) como as súas instalacións de tratamento de efluentes líquidos (TEL) para efectuar un tratamento adicional das augas de rebouse do lago antes do seu vertido ao río Carracedo.

Dende o noso punto de vista, trátase aquí de realizar unha actuación arriscada e non totalmente xustificada, ao menos se tomamos en consideración as conclusións que aparecen reflectidas na páxina 146 do documento de Estudo de Impacto Ambiental que acompaña o proxecto. Nesta páxina podemos atopar, textualmente, o que segue:

Conclusiones.

La calidad biológica de las aguas del Río Eume se reduce notablemente aguas abajo del núcleo de As Pontes, coincidiendo con el descenso del pH y de la concentración de oxígeno disuelto, factor limitante de primer orden para la fauna en general y los macroinvertebrados en particular. En esta zona se produce la reducción tanto en el número como en la calidad bioindicadora de las familias de macroinvertebrados acuáticos: Así, aguas arriba se determinó una calidad biológica aceptable, denotándose únicamente ciertos indicios de contaminación probablemente ocasionados por vertidos derivados del núcleo urbano de As Pontes. Por el contrario, la calidad biológica de las aguas del río por debajo de la central térmica disminuye considerablemente, y según el Índice B.M.W.P. se trata de aguas contaminadas, pudiéndose imputar la ausencia de muchas familias de macroinvertebrados acuáticos en esta zona a la inestabilidad de los parámetros físico químicos (pH) que limitan la productividad primaria. …

O mesmo ocorre se se pensa na hipotética situación que aparecería unha vez enchido o oco da mina. Con independencia do pH rexistrado nese momento, semella que a tendencia máis probable é un incremento da acidez das augas, se temos en conta que os tributarios do lago creado (segundo indica o mencionado “Pronóstico sobre la calidad del agua del lago final de As Pontes durante la fase de llenado” na páxina 39) teñen escasa capacidade neutralizante (efecto tampón), atribuíble ás ciscunstancias xeolóxicas do lugar (rochas ricas en silicatos).

Na páxina 4 tómanse en consideración os riscos existentes para a fauna piscícola debido ás condicións presentes na auga do lago durante os primeiros anos.

Esta consideración debe extenderse á totalidade dos organismos, acuáticos ou non, que están sometidos ao mesmo tipo de risco.

Ao longo do punto 5 da páxina 4 explicítase o réxime de caudais ecolóxicos mínimos a manter no río, así como a implantación dun módulo limitador das detraccións de caudais.

Implicitamente recoñécese neste punto que os estudos sobre os caudais do río Eume deben ser máis detallados. En consecuencia, semella pouco lóxico e carente de senso científico continuar cun proxecto que presenta unha eiva tan considerable. Por outra banda, as aportacións de augas limpas calcúlanse a partir de datos anteriores ao ano 2002, sendo os anos 2003 e 2004 os que menor caudal rexistraron, debido á seca que aínda hoxe continúa. Sobre os datos manexados no Proxecto estáblecense unha serie de valoracións que non son reais, senón tan só hipotéticas. Os caudais de estiaxe rexistrados nos últimos anos provocarían unha ralentización da neutralización, con respecto aos datos manexados no proxecto.

No apartado 1 da páxina 13 inclúese como medida correctora do pH a instalación de humidais ou balsas reductoras como sistemas pasivos, segundo se describe no "Proyecto descriptivo de instalaciones de depuración de las aguas del lago antes de su descarga" instalaríanse vexetación lacustre sobre un sustrato non especificado. Finalmente quedaría recuberto por unha lámina de auga duns 45 cm como máximo. Esta medida correctora parécenos insignificante, debido á pouca superficie da cuberta vexetal para neutralizar a auga que entra e a limitada capacidade do sistema de balsas, o que reduce considerablemente a súa eficacia.

Na páxina 292 do Estudo de Impacto Ambiental, na que se fala do sistema límnico como paliativo dos efectos negativos da actuación indica:

“O sistema límnico producido exercerá un control importante, tanto sobre os episodios de augas ácidas que poden producirse nas ladeiras, como sobre os contidos de metais pesados en disolución e partículas en suspensión que serán inmobilizadas maioritariamente nas capas profundas do sistema lacustre”

Sen embargo, esta información contradise coa existente na páxina 146, na que se expresa a profundidade do futuro lago, a saber, 200m na cunca oeste e 60m na cunca leste e se indica:

“Nos lagos de rexións temperadas as temperaturs das distintas capas poden chegar a igualarse, no inverno, orixinando a mestura das súas masas, situación esperable para o campo leste”.

De tal maneira, o futuro lago non pode ser clasificado como meromíctico, onde non se produce recirculación completa. Polo tanto, en inverno, coa mestura das augas, os problemas de acidez e afloramento de metais pesados empeoraría, posibilidade que non se prevé no proxecto, e rompendo cos cálculos de proxección da neutralización.

Nestes cálculos tampouco se contempla o feito de que no verán pode haber anos nos que non haxa rebouse ao Eume, chegando a baixar a lámina de auga ata 50 cm con respecto do nivel de rebouse, segundo se indica no proxecto. Tamén será unha causa de aceleración dos procesos de acidificación unha vez que os efectos da dilución, unha vez rematado o trasvase, desaparezan.

No primeiro parágrafo da páxina 14 apreciamos unha contradición cando se recoñece a validación da estabilidade dos noiros, e, acto seguido se recomenda como medida preventiva a instalación de sismógrafos. Tampouco semella razonable sinxelamente “recomendar” unha serie de precaucións que se xulgan necesarias.

Independentemente das precisións antes sinaladas, detectamos unha serie de omisións sobre aspectos de gran importancia:

* Non se valoran nin describen os posibles efectos destas actuacións sobre o río Eume, incluído o Parque Natural / Lugar de Importancia Comunitaria (L.I.C.), o encoro de Goente, nas marismas do curso baixo, na desembocadura na Ría de Ares... Quedan sen fixar as posibles medidas para rectificar eses posibles efectos, que ao noso entender serían:

1. consecuencias da modificación considerable dos caudais, xa que na fase de enchido non se acadarían os niveis de caudais invernais.

2. erosión das marxes do río, unha vez restablecidos os caudais normais, dado que parte da vexetación que fixa as marxes desaparecerá durante os anos de enchido do lago, isto acarrea o arrastre e deposición de lodos na desembocadura.

3. descenso da masa de auga, con repercusións na flora liquénica, briofítica e pteridofítica, tres dos principais valores que conlevaron a declaración do Parque Natural das Fragas do Eume/Lugar de Importancia Comunitaria, existindo unha clara e estreita relación entre o microclima e a conservación destas especies.

4. repercusións sobre a fauna acuática, sobre todo no grupo dos invertebrados, afectando ás comunidades animais e, en xeral, á cadea trófica.

5. o descenso de aportes de auga doce afectará a dinámica do ecosistema marismeño na zona da desembocadura do río Eume na ría de Ares, afectando igualmente os bancos marisqueiros.

* Non aparece un proxecto alternativo para o caso de que as previsións non se cumpran e xurdan problemas sobre a marcha (que as augas que rebousen do lago enchido sexan dañinas para o medio, que os noiros non resistan as novas presións, que aparezan filtracións aos acuíferos, ...). Nun proxecto desta envergadura, e coa magnitude dos danos que poderían xurdir dende o punto de vista ambiental, económico e de saúde pública, parécenos imprescindible ter previstas unha serie de medidas paliativas dos efectos máis prexudiciais.
* Botamos en falta, a valoración das consecuencias que na saúde humana van supor as modificacións climatolóxicas que con seguridade terán lugar.
* A evaluación de impacto e o plano de seguimento do enchido non recollen aspectos hidrobiolóxicos, e cando se fala do seguimento da fauna e flora do futuro lago os parágrafos están baleiros de contido. Só se inclúen frases feitas e recomendacións excesivamente vagas. Isto ponse de manifesto no feito de que en ningún momento se contempla a posibilidade de que, no lago ou nos humedais que se crearán para reducir a acidez das augas, aparezan especies de insectos vectores de enfermidades, como por exemplo psicódidos e culícidos, ou especies que provoquen reaccións alérxicas, como os quironómidos (todos eles son dípteros). De feito, as balsas con vexetación proxectadas serán "balsas en las que el flujo de agua está ralentizado sobre una capa de residuos orgánicos en descomposición...", condicións ideais para que se desenvolvan estes dípteros.


CONCLUSIÓNS:

* As características xeolóxicas, dende o punto de vista tectónico e litolóxico, as abondosas fallas activas e as fracturas, ademáis dun terreo fundamentalmente formado por rochas metamórficas fan aparecer significativos riscos de deslizamentos, así como de posibles filtracións aos acuíferos. Son perigos tan grandes como difíciles de evitar.

* A calidade final das augas do lago non está en absoluto garantida, existindo pola contra grandes posibilidades de que o lago non acade uns niveis mínimos de habitabilidade, o que por rebouse extendería os problemas cara o río Eume.

* As detraccións de auga ao Rio Eume son excesivas e causarían un grave prexuizo ambiental.

* Trátase dun proceso irreversible. Unha vez comezado non ten volta atrás.

* En ningún caso as pésimas actuacións levadas a cabo dende o comezo da explotación deben repercutir máis do que xa o fixeron ata a actualidade sobre as augas do río Eume. Por iso cremos que a única solución factible para asegurar esta condición é encher o oco con áridos. O custe económico desta operación non pode representar un obstáculo a ter en conta.

* Como consecuencia dos previsibeis impactos ambientais que afectarían aos habitats naturais e ás especies de interese comunitario que motivaron a inclusión do Parque Natural das Fragas do Eume como Lugar de Importancia Comunitaria (L.I.C.), estariase conculcando o apartado 2 do artigo 6 do R.D. 1997/1995 do 7 de decembro, entre outra lexislación ambiental concordante.

Non corresponde a estas entidades dar alternativas ou solucións a este problema, que era previsible en todo o seu alcance, dende o momento no que comezou a explotación de lignito pardo, fonte inesgotable de problemas para o noso territorio, aparellando tremendas perdas económicas no sector agrícola, gandeiro e forestal, demais doutras para as que nos se chegou a facer estudos, e polo tanto non foron detectadas, non sen querer, como son as repercusións na saúde humana, a día de hoxe, e aínda coa agravante de ser a Central Térmica de As Pontes o segundo foco europeo de emisións de CO2 e máis de SO2, non existen estudos epidemiolóxicos que amosen os efectos sobre a saúde humana . Como cuestión de fondo cómpre salientar o feito de presentar Galiza un dos PIB máis baixos de Europa.

Despois de expoñer estas razóns, e aínda sabendo que existen outras solucións máis satisfactorias e menos dañinas para o medio que o recheo do oco mediante un transvase con auga, non se pode aceptar que esta sexa a solución elixida, en base a posibles criterios económicos. Se a esta empresa se lle aplicaran as sancións implícitas nas diferentes lexislacións (locais, autonómica, estatais e europeas), por delitos medioambientais excedería con moito o custe que supón unha boa restauración.

SITUACIÓN ACTUAL

Este panorama mantíñase ata finais do ano 2007. A principios de xaneiro, ENDESA anunciou o comezo do transvase para mediados dese mesmo mes. As presentes entidades solicitaron á Consellería de Medio Ambiente unha moratoria para o transvase, debido á seca deste outono, que motivara unha baixada de caudal considerable con respecto a outros anos. Como en anteriores ocasións, non se recibiu notificación algunha por parte da Consellería, pero o certo é que a moratoria se levou adiante, e a día de hoxe ENDESA non puido comezar o transvase do Eume, o que non foiu óbice para que, en contra das prescripcións do Estudo de Impacto Ambiental do Proxecto do Enchido do oco da mina de As Pontes, o recheo do oco comezase co Enchido Pasivo a base das augas procedentes da chuvia e máis dos regos que rodean o oco da mina.

O Enchido Pasivo foi desestimado no seu momento pola propia empresa, por considerar que esta opción acarrexaba graves prexuízos para o conxunto das zonas afectadas, incluídas as augas do río Eume, que terían que soportar a afluencia das augas contaminadas do futuro lago, unha vez enchido este, e por rebouse, considerándose que sería maior a afección que no suposto dun enchido forzado a base do transvase do Eume.

Así, na páxina 341 do Estudo de Impacto Ambiental sinálase o seguinte:

Para la alternativa del llenado pasivo se han obtenido valores de calidad negativos en el 47,69% de los indicadores ambientales analizados, lo que supone una afección negativa en casi la mitad de los parámetros estudiados.(…) La calidad ambiental alcanzada estaría por debajo de los niveles de restauración que requiere el hueco de mina…

Na páxina 343 indícase:

En la evaluación ambiental obtenida para la alternativa del llenado pasivo… todos los indicadores ambientales analizados sufrirían impactos ambientales negativos, directos, acumulativos y/o sinérgicos, a corto plazo, permanentes, irreversibles, continuos y críticos, porque supondrían el desarrollo de un proyecto aleatorio sin ningún tipo de control ni habría posibilidad de aplicar las medidas correctoras adecuadas para lograr un mínimo de calidad ambiental exigido.”

Atopámonos, pois, cun empeoramento da situación, xa que se opta agora polo peor dos escenarios e, visto o que se dixo enriba, cun considerable incremento dos riscos que este proxecto conleva. ENDESA non é descoñecedora dos cambios climatolóxicos actuais, que, de repetirse en anos posteriores, impedirían o Enchido Forzado a base dun transvase. Así e todo, non desiste do seu empeño a pesar das nefastas repercusións que tería. Pouco importa que isto afecte ao Parque Natural das Fragas do Eume, a mellor representación de bosque atlántico europeo, nin o perigo de contaminación de acuíferos, nin os cambios atmosféricos que afectarían á poboación de As Pontes, con repercusións inluso sobre a saúde das persoas. Agora si, queda claro que o seu único obxectivo é acadar a máxima rendibilidade na empresa.

No proxecto optouse polo escenario de enchido número tres, descartando os outros tres, por producir graves afeccións ao medio. Polo tanto, e non sendo seguro, debido aos cambios climatolóxicos, que se poida facer o transvase nas condicións expresadas no proxecto, e respectando o caudal ecolóxico, este ano non se podería comezar o enchido. Iniciar co Enchido Pasivo é unha temeridade que as administracións, atendendo ás súas obrigas de vixilancia e coidado do medio ambiente, non deben permitir. Na nosa opinión, estase incurrindo nunha infracción medioambiental grave ao non levar adiante a opción escollida. A autorización deuse en base a esa elección.

Por estas razóns, as entidades citadas novamente denuncian este asunto ante a Consellería de Medio Ambiente e con notificación á Fiscalía de Medio Ambiente do Tribunal Superior de Xustiza de Galiza, solicitando que cese o enchido e se realice o inmediato desaloxo, por medio de bombeo, das augas acumuladas no fondo da mina. Malia que isto supón unha contaminación suplementaria á xa existente para o río Eume, aínda non tería un carácter irreversivel, cousa que si ocurriría unha vez que o volume de auga fixese imposibel o bombeo.

En Ferrol, a 20 de febreiro de 2008

_________________