Un simple reflexo do traballo académico dun grupo de estudantes universitarios evidencia as continuas redes de montaxes noticiosos cos que 'El Mercurio', principal referente histórico da prensa chilena, se alínea con distintas esferas de poder para intervir o clima social.
O documentario titulado "O Diario de Agustín" é unha realización moi simple e directa, coa suficiente rigorosidade investigadora que require un tema desta envergadura. Cuestionar a impunidade dun xornal amplamente poderoso na sociedade chilena, cuxo accionar derivou en montaxes e mentiras con tal de cumprir os obxectivos de gobernos da súa simpatía, como o foi o período do finado Augusto Pinochet.
A cinta busca deixar de manifesto a influencia do diario máis antigo de fala hispana durante o período de ditadura militar en Chile. Deixando en claro eventos que denotan o rol da prensa na historia dun país. Tal como retrata o documental, Ricardo Lagos sinalou, sendo Presidente da República, que "é difícil entender a historia de Chile sen 'El Mercurio'.
Para algúns, como conta unha estudante logo de facer unhas entrevistas, 'El Mercurio' é unha "guía" da sociedade. Cientistas sociais, ex directores do diario, xornalistas e cidadáns comúns relacionados coa historia da empresa contan a súa experiencia, ás veces doce, ás veces escura, de encontros e desencontros con esta corporación de noticias. O filme de Ignacio Agüero e Fernando Villagrán enmárcase nun taller de memorias de estudantes de xornalismo da Universidade de Chile, onde seis grupos de traballo guiados por unha académica investigan distintas arestas sobre a influencia do Mercurio.
Neste camiño o filme lévanos a distintos momentos históricos relatados por algúns dos seus protagonistas. Como a muller que escribiu unha crónica titulada "asasinada morre fermosa nova", visiblemente afectada polas consecuencias daqueles actos, atribuíndo un crime pasional onde houbera un crime de Estado. Unha muller desaparecida, chamada Marta Ugarte, logo dun mes en que lla levou a policía de investigacións para derivala aos militares, aparece morta de corpo semidesnudo e con evidencias de maltrato na area dunha praia dos Molles.
Outra montaxe constatada no documentario é o coñecido como "Operación Colombo" ou os 119, onde se crearon dúas revistas, unha en Arxentina e outra en Brasil, en cuxos primeiros números notifican a morte de 60 e 59 miristas, respectivamente, publicando "asasinados polos seus propios camaradas". Dúas revistas que non se publicaron máis logo deses números, e que aínda comprobada a súa inexistencia, as axencias de noticias derivaron a información para os medios. Sendo publicada en 'El Mercurio' e 'La Segunda'.
Até xente que non tiña militancia foi consignada por este diario no medio de protestas, publicando a súa identidade e as súas fotos. "Por culpa de 'El Mercurio' detiveron e torturaron a xente inocente", confesaba un dos afectados. Aínda que moitos personaxes implicados en feitos de brutal siniestralidade lávanse as mans, os seus testemuños deixan en evidencia que todo o acontecido ía en consecuencia dun propósito, e para iso é que traballaron. Por moito que non estivesen de acordo. Logo de todo, como diría Fidel Castro, "a única verdade é a realidade".
O diario de Agustín (Documentario sobre a manipulación mediática fascista en Chile) de Juan Perez en Vimeo.
Ficha técnica:
Dirección: Ignacio Agüero
Produción: Fernando Villagrán
Ignacio Agüero
Guión: Ignacio Agüero
Fernando Villagrán
Música: Giorgio Varas
Cristián López
Son: Boris Herrera
Fotografía: Gabriel Díaz
Ricardo Lorca
Montaxe: Sophie França
País: Chile
Año: 2008
Xénero: Documental
Duración: 80 minutos
Idioma: Español
Sitio web oficial:
http://www.eldiariodeagustin.cl/
___________________